Endometrioza to stan, w którym błona śluzowa normalnie występująca wewnątrz jamy macicy, obecna jest poza nią, np. w mięśniu gładkim budującym ścianę macicy, w jajowodzie, na szyjce macicy. Nieprawidłowa błona śluzowa może też lokalizować się poza układem rozrodczym np. w pęcherzu moczowym lub w jelitach. Częstość występowania endometriozy to około 7-15% wśród wszystkich kobiet miesiączkujących. Co ciekawe, opisywane zjawisko stwierdza się u nawet 50% kobiet z zespołem bólowym miednicy mniejszej lub z niepłodnością.

Jakie objawy wskazują na endometriozę?

Charakter skarg kobiet cierpiących na endometriozę w dużej mierze zależy od lokalizacji zmian. Wbrew temu co by się mogło wydawać, wielkość ognisk endometriozy nie odpowiada nasileniu dolegliwości. Czasem więc małe zmiany powodują znacznie większe cierpienia niż te duże, łatwiejsze do stwierdzenia w badaniach. Charakterystyczne dla endometriozy są bóle podbrzusza, występujące jeszcze przed miesiączką i utrzymujące się przez cały okres krwawienia. Często dochodzi do zaburzeń cyklu miesiączkowego. Pojawiają się trudności z zajściem w ciążę i z jej donoszeniem. Część kobiet zgłasza dolegliwości bólowe przy korzystaniu z toalety i przy współżyciu. Rzadziej endometrioza może objawiać się nieprawidłowymi krwawieniami pomiędzy miesiączkami lub zbyt obfitymi krwawieniami miesiączkowym.

Jakie badania pomogą postawić trafną diagnozę?

Diagnostykę endometriozy, podobnie jak większości schorzeń, lekarz rozpoczyna od zebrania wywiadu medycznego. Zapyta o regularność i długość cyklu miesiączkowego, długość miesiączki, objawy występujące w poszczególnych fazach cyklu, o występowanie krwawień z dróg rodnych nie związanych z okresem. Ginekolog zada również pytanie o Twoje dolegliwości, ich nasilenie, o to od kiedy występują i czy są związane z wykonywaniem konkretnych czynności. Istotne jest również to, jakie leki przyjmujesz oraz jakie choroby i zabiegi przechodziłaś. Kolejnym etapem diagnostyki jest badanie ginekologiczne. Lekarz może zlecić również badania obrazowe, do których należą USG, tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. Badania laboratoryjne, takie jak poziom białych krwinek czy marker CA125, mogą również okazać się przydatne w stwierdzeniu lub wykluczeniu endometriozy, jako przyczyny dolegliwości bólowych okolicy podbrzusza. Do inwazyjnych metod w diagnostyce endometriozy należy laparoskopia. Zdarza się, że dopiero podczas operacji można rozpoznać chorobę.

Jakie są metody leczenia?

Leczenie endometriozy możemy podzielić na chirurgiczne i farmakologiczne. To drugie można dodatkowo podzielić na leczenie objawowe i hormonalne. Jeżeli chodzi o leczenie chirurgiczne, rodzaj zabiegu dobierany jest z uwzględnieniem wieku, zaawansowania choroby, chęci posiadania dzieci, umiejscowienia ognisk endometriozy, obecności zrostów między strukturami miednicy mniejszej oraz stopnia nasilenia dolegliwości. Leczenie objawowe polega na stosowaniu leków przeciwbólowych zawierających np. desketoprofen. Jest dostępny bez recepty, skuteczny i dobrze tolerowany. Leczenie hormonalne stosuje się, ponieważ modyfikując naturalną gospodarkę hormonalną, umożliwia zredukowanie objawów choroby i spowolnienie jej rozwoju. Preparatów jest bardzo wiele, muszą być dobierane indywidualnie dla każdej chorej. Najlepsze efekty daje połączenie wszystkich wyżej opisanych metod leczniczych.