Wady serca są wrodzonymi bądź nabytymi nieprawidłowościami występującymi w budowie tego organu. Następstwem powstałych wad są liczne zaburzenia przepływu krwi między jamami, przedsionkami oraz komorami serca, co może doprowadzić do jego uszkodzenia. W jaki sposób ocenić kondycję opisywanego narządu?
Rodzaje wad serca u niemowląt i małych dzieci
Wady serca to wrodzone lub nabyte nieprawidłowości anatomiczne występujące w tym narządzie, zwłaszcza w obrębie ścian lub przegród, ujść tętniczych i żylnych bądź dużych naczyń zlokalizowanych w niedalekiej odległości od serca.
W wyniku powstania nieprawidłowości, pojawiają się zaburzenia przepływu krwi – między jamami, przedsionkami, komorami, a także pomiędzy jamami a naczyniami dużymi serca. Skutkiem tych odchyleń jest uszkodzenie serca oraz problemy z krążeniem.
Wśród wad serca niemowląt i małych dzieci znajdują się nieprawidłowości wrodzone, które rozwijają się w okresie kształtowania się serca człowieka, tj. między 3. a 8. miesiącem życia płodu.
Jednocześnie wykrycie wad u noworodków jest trudne, gdyż nie dają one żadnych objawów, z wyjątkiem:
- szmerów w sercu (zwanych organicznymi);
- sinicy ośrodkowej, będącej rozwojową formą zespołu Fallota – sinicznej, wrodzonej wady serca;
- niewydolności krążenia u noworodków i niemowląt;
- świstu podczas oddychania i zaburzeń procesu połykania, które są objawem tzw. pierścieni naczyniowych;
- deformacji klatki piersiowej, tzw. garbu sercowego.
Wady serca u starszych dzieci oraz dorosłych prowadzą do niewydolności tego narządu, który w jego wyniku, jest w stanie pompować zbyt małą ilość krwi. Sytuacja taka występuje także w przypadku osób dorosłych.
Wady serca u dzieci i osób dorosłych
Częstą przyczyną niewydolności krążenia w populacji starszych dzieci i osób dorosłych jest zapalenie mięśnia sercowego lub kardiomiopatia. Bywa, choć w rzadkich przypadkach w przypadku dzieci starszych, iż przyczyna leży w nabytych wadach serca.
Z całą pewnością jednak nabyte wady są przyczyną powstania niewydolności krążenia u osób dorosłych. Wśród nich wyróżniamy szmery skurczowe, sinicę i omdlenia.
Szmery skurczowe najczęściej są zaburzeniami czynnościowymi bądź patologicznymi. Wskazują na umiarkowane zwężenie ujść tętniczych, jak również na możliwość występowania ubytku przedsionkowego i zespołu wypadania płatka zastawki mitralnej. Mogą one być także znakiem występowania kardiomiopatii przerostowej.
Z kolei sinica jest chorobą, w wyniku której krew otrzymuje niedostateczną ilość tlenu. Jest ona odtleniona (ok. 5% hemoglobiny), w wyniku czego w tkankach obwodowych organizmu – płatkach uszu, wargach czy końcach palców pojawiają się charakterystyczne zasinienia. Ta odmiana wad serca często jest wynikiem rozwoju nadciśnienia płucnego, zwanego zespołem Eisenmengera.
Omdlenia mogą być natomiast skutkiem zwężeń w drodze wypływu krwi z lewej komory serca bądź zaawansowanego nadciśnienia płucnego czy zaburzeń rytmu serca.
U dzieci starszych i osób dorosłych mogą wstąpić także duszności będące zaburzeniem oddychania, jak również osłabiona sprawność fizyczna, szybkie męczenie się, pojawiające się bóle w klatce piersiowej oraz omdlenia. Ponadto zaburzenia rytmu serca, powolne przybieranie na wadze, problemy z tętnem obwodowym na kończynach oraz powiększenie wątroby.
Echo serca
USG serca (echo serca) jest metodą bazującą na rejestracji przepływu krwi zarówno w jamach serca, jak i w naczyniach krwionośnych tego organu. Badanie to pozwala na ocenę struktur anatomicznych serca. Określa również grubość jego ścian oraz rozmiar jam serca. Lekarz wykonujący badania rejestruje ruch mięśnia sercowego i zastawek. Jednocześnie określa stopień zwężenia zastawek i ich niedomykalności. Bada kurczliwość serca. Przy występowaniu wad wrodzonych badanie pozwala na ocenę przecieków wewnątrz sercowych.
Dzięki tej metodzie lekarz kardiolog ocenia także obecność płynu (krwi) w worku osierdziowym; badaniu podlega frakcja wrzutowa serca.
Kiedy wykonać echo serca
Echo serca jest badaniem bezbolesnym, wykonywanym na lewym boku, w pozycji leżącej.
Wskazaniami do jego wykonania są: podejrzenie wad serca, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna tego organu oraz choroby układu krążenia. Ponadto zapalenie wsierdzia, mięśnia sercowego i jego przerost. USG serca wykonywane jest także przy zaburzeniach rytmu serca, kardiomiopatii oraz przy ocenie jego kurczliwości.
Celem badania jest ocena wad serca wraz z określeniem jego wydolności krążeniowej. Tego typu badania wykonują lekarze specjaliści, między innymi w Gabinecie USG gabinetusg.com.pl.
