Żylaki to kręte, poszerzone żyły w tkankach podskórnych nóg, widoczne w postaci zgrubień, uwypukleń i prześwitujących przebarwień. Przyczyn powstawania żylaków jest wiele, ale wszystkie mają element wspólny – nieprawidłowo funkcjonujące zastawki. Nadwyrężenie lub defekty budowy tych struktur są przyczyną cofania się krwi i zaburzeń jej transportu żyłami do serca. Cofająca się krew zwiększa ciśnienie w chorej żyle powodując ból, swędzenie czy obrzęk kończyn dolnych. Szacuje się, że około 1/3 osób dorosłych boryka się z tym problemem. W większości przypadków żylaki nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla życia, ale uciążliwe objawy mogą obniżyć jego jakość. Na szczęście medycyna ma szereg sposobów na radzenie sobie z tą chorobą. Poniżej przedstawiamy metody leczenia żylaków począwszy od tych najmniej inwazyjnych skończywszy na tych operacyjnych.
Kompresjoterapia i preparaty stosowane zewnętrznie
Kompresjoterapia to metoda usprawniająca przepływ krwi w kończynach dolnych wykorzystująca specjalistyczne, medyczne wyroby jak elastyczne podkolanówki czy rajstopy. Odzież uciskową stosuje się wraz z wystąpieniem wczesnych symptomów świadczących o problemach z krążeniem jak uczucie ciężkich nóg czy obrzęk kończyn. Noszenie uciskowych rajstop zaleca się również pacjentom w trakcie i po leczeniu żylaków skleroterapią czy laserem, a także po operacjach ich wycięcia. Kompresjoterapia polega na zmiennym ucisku żyły – największy ucisk jest na stopie i maleje w stronę kolana/pachwiny. Dzięki tak rozłożonym siłom ciśnienie wywierane na żyły ułatwia transport krwi z kończyn dolnych, zapobiegając jej zastojom i poszerzeniom ścian żył. W trakcie leczenia chorób żył powierzchownych wspomagająco można stosować także żele i maści. Do tych preparatów należy zaliczyć żele zawierające heparynę (np. Lioton 1000). Heparyna charakteryzuje się nie tylko działaniem przeciwzakrzepowym, ale również przeciwzapalnym. Heparyna nie tylko zmniejsza obrzęk i wspomaga mikrokrążenie, ale również łagodzi stany zapalne towarzyszące chorobom żył.
Usuwanie żylaków laserem i falami radiowymi (termoablacja)
Gdy zmiany chorobowe są na tyle duże, że kompresjoterapia i żele z heparyną nie łagodzą objawów konieczne jest sięgnięcie po zabiegi wykonywane w gabinecie lekarskim. Wśród nich znajdują się dwie techniki oparte na podwyższeniu temperatury naczynia żylnego – termoablacja laserem (EVLT) oraz falami radiowymi (EVRF). W obydwu przypadkach cewnik emitujący źródło energii (laser lub fale radiowe) wprowadzany jest do wnętrza chorej żyły. Wysoka temperatura prowadzi do obkurczenia jej ścian, zamknięcia i zwłóknienia naczynia. Obydwa zabiegi wykonywane są pod kontrolą lekarza chirurga obserwującego przebieg procedury w obrazie ultrasonograficznym (USG). Zarówno EVLT jak i EVRF są metodami leczenia prowadzącymi do usunięcia źródła problemu – uszkodzonej żyły. Zabiegi te wykonuje się w miejscowym znieczuleniu i trwają zazwyczaj nie dłużej niż godzinę, a już w kilka godzin (i szybciej) po zabiegu pacjent może wrócić do swoich codziennych obowiązków. Warto pamiętać, że nie każdy może poddać się termoablacji. Przeciwskazaniami mogą być np. zbyt kręty przebieg żył czy naczynie położone za blisko skóry (ryzyko poparzeń). To czy w naszym wypadku można wykonać termoablację decyduje lekarz flebolog.
Skleroterapia
Metoda ta polega na wprowadzeniu specjalnego płynu do wnętrza chorej żyły. Substancje wchodzące w jego skład powodują uszkodzenie jej ścian i trwałe zamknięcie. Metodę tą wykorzystuje się zazwyczaj do usuwania małych lub średnich żylaków. Minusem tej metody jest fakt, że w miejscu wprowadzenia cewnika może dojść do trwałej zmiany koloru skóry lub powstania blizny. Skleroterapię wykonuje się pod kontrolą USG, a zabieg nie wymaga późniejszej hospitalizacji. Skleroterapię poprzedzają badania mające ocenić czy w danym wypadku nie ma przeciwskazań do zabiegu.
Oprócz opisanych metod nieinwazyjnych i małoinwazyjnych wciąż stosuje się chirurgiczne usuwanie żylaków. Plusem tej metody jest fakt, że nie ma ograniczeń co do wielkości żyły usuwanej w trakcie operacji. Do minusów tej metody należy ryzyko pojawienia się krwiaka w miejscu usunięcia żyły i infekcja ran pooperacyjnych. W trakcie chirurgicznego usuwania żylaka może też dojść do uszkodzenia nerwów, co skutkuje zaburzeniami czucia w kończynie.
Warto pamiętać, że żadna metoda leczenia żylaków nie gwarantuje, że choroba nie powróci. Dlatego osoby mające skłonności do ich powstawania powinny cały czas dbać o utrzymanie prawidłowego przepływu krwi żylnej poprzez ćwiczenia czy odzież uciskową.
